Бизин мурадыбыз
«Яблоко» партияны аслу мурады–конституция ёллар булан Россияны оьсювюн ва гележегин таъмин этмек, инг башлап оьзюню бары да ватандашларыны ихтиярларын якълажакъ, законланы къатты кюйде юрютежек демократиялы алдынлы пачалыкъ къурмакъ.
Негер биз Думагъа барабыз?
«Яблоко» парламентге ватандашларыны ихтиярларын якълама ва уьлке шо муратларына тез етишмек учун тийишли законланы къабул этмеге бара.
Негер къаршы чыгъабыз?
Бизнесни де гьакимиятны да бир-бири булан байлангъанына, чатырашгъанына къаршыбыз. Биз талап этебиз:
- табиат байлыкъланы, ер тюбюндеги маъданланы къоллап, шолардан алынагъан гелимни янгыз олигархланы ва чиновниклени киселеринде топланагъан гьар тюрлю къайдаланы гери урмакъ.
- бизнес булан машгъул адамлар ва оланы ювукъ къардашларына янаша пачалыкъ къуллукъланы елейген кюйлени токътатмакъ.
- офоршорларда регистрация ва залог аукционларда ортакъчылыкъ этеген компаниялар учун налог тёлевню хас къайдаларын токъташдырмакъ.
Коррупциягъа къаршы. Биз талап этебиз:
- гелимлерини гьакъында тийишли англатыв берип болмайгъан чиновниклени такъсырлама болушлу этеген ООН-ну коррупциягъа къаршы Конфенциясыны 20-нчы статьясын толу кюйде Пачалыкъ Думада къабул этмек.
- бары да чиновниклени декларацияларын тергеп чыкъмакъ ва гелимлери законлу кюйде топлангъанын англатып болмаса, пачалыкъ къуллукълардан эркин этмек.
- депутатлагъа ва чиновниклеге пачалыкъны ортакъчылыгъы булангъы компанияланы директорларыны советлеринден азат этмек.
Уьлкени бары да ватандашларына бир йимик тенг ихтиярлар ва имканлыкълар берилмейгенине къаршыбыз. Биз талап этебиз:
- яшавлукъ-коммунал, медицина, транспорт ва оьзге тармакъларда депутатлагъа ва чинониклеге берилеген гьар тюрлю онгайлыкъланы ва енгилликлени тайдырмакъ. Чиновниклени машинлерине салынагъан хас сигналланы ёкъ этмек.
- бары да ватандашлагъа, оланы чиновниклеге ва простой адамлагъа бёлмейли, пенсия тёлевню бир къайдасын къурмакъ.
- уллу ва гиччи бизнесни арасында гьалиги законлар булан тувулунгъан тенгсизликлени тайдырмакъ.
Миллетчиликге ва милли тюртюшювлеге къаршыбыз. Биз талап этебиз:
- милли къаршы турувгъа чакъырагъанланы, адамланы миллетине, динине гёре къыйыкъсытгъанлагъа бек къатты чаралар гёрювню талап этебиз.
- орта школаланы программаларында милли аралыкъланы гьакъында айрыча дарс гийирмек.
Тоталитаризмге ва сталининизмге къаршыбыз. Биз талап этебиз:
- большевиклени ва Сталинни заманындагъы репрессияланы тюз гёрегенлени яда якълайгъанланы жавапгъа тартагъан кюйню болдурмакъ
- алдынгъы тоталитар девюрден оьтювню ва арчылывну пачалыкъ программасын къабул этмек.
Биз не зат учун ябушабыз?
Алдынлы–гьар адамны ва ватандашны ихтиярларын, эркинлигин якълайгъан пачалыкъ учун
Адамны ихтиярлары учун
- ич, агьлю яшав, телефон сёйлевлер, кагъызларын оьзгелерден яшыртгъын сакъламагъа, турагъан ерин, уьюн тергемесликге ва къоруп сакъламагъа
- законсуз кюйде тутулуп туснакъда ва оьзге къурумда сакъланагъанланы тийишли кюйде якъламагъа ва къорумагъа
- ватандашлагъа къаршы законсуз ишлени юрютеген аманлыкъны сакълайгъан къурумланы къуллукъчуларын жаваплылыкъдан къачмас, къутулмас къайдаланы болдурмагъа
- эркинликден азат этилип туснакъларда сакъланагъан ватандашлагъа тийишли онгайлыкъланы болдурмагъа
Ватандаш ихтиярлар учун
- жыйынланы, митинглени, пикетлени оьтгеривню ерли гьакимиятдан ихтияр алагъан къайданы билдирив къайдагъа айландырмакъ
- къатынгишилеге эргишилер булан бирче тенг ихтиярлар бермек, къатынгишилеге этилеген тюзсюзлюклени алдын алмакъ, токътатмакъ
- коммерция булан машгъул тюгюл къурумланы ачылывуна ва иш юрютювюне эркинлик бермек
- маълумат къуралланы эркинлигин болдурмакъ ва сакъламакъ
- бютюнмилли эркин жамият телевидение ачмакъ
Демократия учун
- сайлавланы натижаларын бузувда ва шоларда административ ресурсну къоллавда ёл берилгенликни токътатмакъ
- сайлав комиссияланы белгилевде бары да партияланы ортакъчылыгъын болдурмакъ
- политика партияланы регистрациясын енгиллешдирмек
- гьар тюрлю законланы къабул этеген жыйынлагъа (парламентлеге), сайлавларда уьч процент тавуш алгъан партиялар оьтеген законну къабул этмек
Адилли ва харлысыз суд учун
- суддагъы коррупциядан ва шоланы адилсиз къарарларындан айыпсыз такъсырлангъанланы туснакълардан эркин этмек ва суд тюз тёре гесмегенлени гьакъында къарар чыгъармакъ.
- законсуз къарарлар чыгъаргъан судьяланы жавапгъа тартывну гючлендирмек
- судьяланы корпусун бюс-бютюнлей алышдырывну оьтгермек
- хас ва аманлыкъ къурумланы уьстюнден ватандашланы, жамиятны гючлю тергевюн болдурмакъ
- ФСБ, ФСО, полицияны ва оьзге аманлыкъ къурумланы ихтиярларын генглешдиреген законланы ва оьзге актланы гери урмакъ
- шоланы ишин парламентни янынданэтилеген тергевню, депутат ахтарывланы гючлендирмек
Ёрукълу ва таъсирли федерализм ва милли политика учун
- Совет федерацияны членлерин регионларда халкъ сайлайгъан къайданы гийирмек
- РФ-ни субъектлерини башчыларын ерли халкъ сайлайгъан кюйню токъташдырмакъ
- пачалыкъны янындан онгайсыз гьава шартлары, къыйын экология гьалы, гьар тюрлю геополитика къоркъунчлары булангъы регионланы айрыча якъламакъ
- пачалыкъны янындан милли тиллени (татар, къумукъ, ногъай, балкъар, къарачай ва башгъалары) якълавну гючлендирмек. федерал ва регион маълумат къуралларда милли тиллерде гьазирленген берилишлени, макъалаланы даим ерлешдирип турмакъ
- милли республикада яшайгъанлагъа оьзлени ана тиллеринде сан янлы билим алывуна толу имканлыкълар яратмакъ
- бютюн Россияны орта школаларында ана тиллени уьйренме сюеген охувчулагъа бары да онгайлыкъланы болдурмакъ
Толу ерли гьакимиятлыкъ юрютювю учун
- ерли гьакимиятлар булан гьакълашмайлы чыгъарылагъан къарарлагъа, законлагъа янгыдан къарамакъ.
- гьар тюрлю мал-матагь саялы жыйылагъан налогланы ерли гьакимиятланы ихтиярларында къоймакъ.
- оьрдеги къурумлагъа ерли гьакимият булан гьакълашып къарарлар чыгъармакъ
Профессионал армия учун
- дыгъар къайдада къурулгъан, профессионал армиягъа гёчмек
- асгер къуллукъчуланы толу кюйде яшавлукъ уьйлер булан таъмин этмек, алапаларын артдырмакъ, оланы пенсияларын токъташдырагъан гьалиги къайдаланы алышдырмакъ
- армиядагъы асгерни санавун, къурулгъан кююн ва техника якъдан таъмин этилгенин бугюнгю дюньяда тувулунгъан гьаллагъа ва къоркъунчлукълагъа гёре болдурмакъ
Пайдалы ва таъсирли тыш политика учун
- Россияны бирлигин сакълав, бизге ювукъ ва хоншу пачалыкъларда аманлыкъны болдурувгъа болушлукъ этмек
- Европа пачалыкълар ва Европа Союз булангъы аралыкъланы янгы къайдаларын излемек, виза аралыкъланы тайдырмакъ
- Россияны оьзю учун пайдалы ва тарыкълы политиканы юрютеген халкъара къурумларда ва Конвенцияларда ортакъчылыкъ этивюн яхшылашдырмакъ ва артдырмакъ.
Адамланы ихтиярларын гьисапгъа алагъан рынок экономика учун
Оьз есликни къорумакъ учун
- оьз еслигиндеги–квартирлени, юртдагъы уьйлени, топуракъ пайлары барларыны ихтиярларын сакъламакъ ва къорумакъ
- есликни регистрация этивню тынчлашдрымакъ ва чалтлашдырмакъ
Конкуренция учун
- монополияланы уллу оьлчевдеги харжлавларын янгыз ачыкъ торглардан оьтгермек
- Интернетде монополияланы оьзлер учун этген харжлары гьакъында маълумат ерлешдирмек
- далапчылагъа ишинде тюрлю четимликлер, административ тогъаслар салагъаны саялы айыплыланы жавапгъа тартывну гючлендирмек
- монополияланы оьзлени продукциясы учун багьаланы токъташдырагъан къайдасын толу кюйде ачыкъ этмек
Янгы политика ва уьлкени ягъарлыкъдан гьасил болагъанын токътатмакъ учун
Россияны экономикасы болгъан чакъы тез оьссюн учун биз «Топуракъ–уьйлер–ёллар» деген адамлар оьзлер учун уьйлер къурувну программасын гьазирлегенбиз. Бугюн Россияны оьзюню миллионлар булангъы ватандашларына ва оланы яшларына оьз топурагъында уьйлер къурма берме имкалыгъы бар. Уьйлер къурувгъа топуракъны гьавайын кюйде оьлешмекни пайдалы ва тарыкъ деп гьисап этебиз. «Топуракъ–уьйлер–ёллар» деген программаны яшавгъа чыгъарыв не йимик натижалар бережек:
- экономиканы чалт оьсювю, миллионлар булангъы иш ерлер
- ватандашланы ихтиярларына берилген ерлени онгайлы ёллар, газ, сув ва оьзге тарыкъ-герек булан таъмин этив аслу гьалда пачалыкъны резервный фондундан оьтгерилежек
Орта ва гиччи бизнесни якъламакъ учун
- пачалыкъ бюджетде тюгюл фондларына этилеген тёлевлени тёбен тюшюрмек
- онгайлы ва учуз кредитлер алывну къайдасын къурмакъ
- «халкъ базарланы» къурмакъ–инг башлап гиччи бизнесдеги кооперативлеге базарлар къурмакъ учун ерлер бермек
- ижарагъа алынгъан муниципал къурулушланы ва шолар токътагъан ердеги топуракъны сатып алмагъа имканлыкъ бермек
Жамиятны байлагъа ва ярлылагъа пайланагъанлыкъны кемитмек
- гьар адамгъа гёрсетилеген ашамлыкъ ва оьзге тарыкъ малланы оьлчевюн артдырмакъ
- гьар айда береген алапаланы орта гьисапда 50 процентге артдырмакъ
- пачалыкъны ягъарлыкъ сатывдан гелеген акъча маяларына Эсли наслуну фондун къурмакъ
- социал якъдан берилеген акъча кёмеклени ва пенсияланы оьлчевюн артдырмакъ
- сакъатлагъа берилеген акъча кёмекни оьлчевюн артдырмакъ. Олар учун янгы иш ерлер болдурмакъ
Загьмат ихтиярланы сакъламакъ учун
- иш ташлавланы оьтгермек учун герти ихтияр бермек
- эркин профсоюзланы къурмагъа, оланы башчыларын ишинден тайдырмагъа толу имканлыкълар яратмакъ
Адам капиталгъа этилеген инвестициялар учун
Билим беривню яхшылашдырмакъ учун
- Орта ва оьр билим алывну гьавайын къайдасын сакъламакъ
- яшлар бавуну санавун артдырмакъ
- школаларда, профессиолнал училищелерде, оьр охув ожакъларда, яшлар бавунда ишлейген дарс беривчюлени ва тарбиялавчуланы алапаларын хыйлы артдырмакъ
- билим берив идараларда урушбатчылыкъны токътатмакъ
Савлукъ сакълавну сан янын артдырмакъ учун
- савллукъ сакълав тармакъда гьакъсыз этилеген къуллукъланы артдырмакъ
- медицина къуллукъчуланы алапаларын артдырмакъ
- халкъны борчлу кюйде гьавайын къайдада диспанцеризациясын оьтгермек
- тыш уьлкелерден гелеген багьалы дарманлагъа ва медицина алатлагъа тёленеген пошлиналаны тайдырмакъ
Илмуну якъламакъ
- жагьил алимлени пачалыкъны янындан къатты кюйде якъламакъ
- тыш уьлкелерден гелеген гьар тюрлю илму ахтарывларда къолланагъан техникагъа салынагъан пошлинаны тайдырмакъ
Ватандашланы Россияны культурасына къуршав учун
- культурагъа ва инчесаниятгъа бакъдырылагъан акъчаны оьлчевюн артдырмакъ
- маданиятны къурулушларына ватандашлар парахат гелип таныш болмакъ учун онгайлыкълар болдурмакъ
- оьсюп гелеген яш наслуну маданиятгъа къуршавну пачалыкъны маяларына юрютмек
Айлана якъны тазалыгъы учун
- экология министерликни янгыртмакъ
- пачалыкъ экология экспертизаны институтун янгыртмакъ
- тыш уьлкелерден ишленген ядерный ягъарлыкъ гелтиривню токътатмакъ
«Яблоко» оьзюню ватандашларына Россия герти кюйде алгъа баражакъ программаны таклиф эте. Шо ёл булан XXI асруну башында бары да белгили ва алдынлы уьлкелер юрюй.
Бугюн бизин ватаныбызны алдында шулай масъалалар токътай: яда биз XXI асругъа яхшы якъгъа багъып алышынывланы ёлу булан баражакъбыз яда алдагъы эсги къайдалагъа таянып, пачалыкъ тозулуп, кёп артгъа тартылажакъбыз. Гьюрметли сайлавчулар шо ёлланы къайсын сайлажакъсыз ва бизин гележегибиз нечик болажагъы сизден гьасил бола.
